Ochrona i monitorowanie pieprzyków
Pieprzyk to znamię barwnikowe, powstające w wyniku namnażania się komórek pigmentowych, występujące zwykle na skórze lub błonach śluzowych. Znamiona składają się z komórek melanocytowych, które są odpowiedzialne za kolor skóry i opaleniznę. Zaczynają pojawiać się na skórze pod wpływem czynników zewnętrznych między 6 miesiącem a 1 rokiem życia i rosną aż do wieku dorosłego. Powstawanie znamion zależy od kilku czynników:
Słońce jest jednym z czynników powodujących powstawanie pieprzyków, dlatego też dzieci, poza nielicznymi wyjątkami, rodzą się bez nich. Im więcej pieprzyków pojawia się na skórze, (jak w przypadku bardzo jasnej skóry typu I lub II) tym większe ryzyko zachorowania na raka skóry: 35% nowotworów w tej postaci rozwija się w obrębie istniejących wcześniej znamion. Dlatego dzieciom i nastolatkom należy zapewnić dobrą ochronę przed słońcem, aby powstrzymać wzrost pieprzyków i zapobiec przekształceniu się istniejących pieprzyków w czerniaka. Czerniak często przypomina wyglądem zwykły pieprzyk, nie budząc niepokoju pacjenta – ma brązowy kolor i nie daje uczucia dyskomfortu. Podobnie jak w przypadku skóry, ważne jest wdrożenie dobrych praktyk zapewniających ochronę pieprzyków przed promieniami UVA i UVB i stosowanie ścisłej fotoprotekcji już od najmłodszych lat.
Ochrona pieprzyków przed słońcem, mająca na celu ograniczenie ryzyka zachorowania na czerniaka dotyczy wszystkich, nawet tych najmniejszych znamion. Aby nie dopuścić do pojawienia się nowych pieprzyków na skórze, zachęcamy do ścisłego stosowania się do zasad bezpiecznej ekspozycji na słońce:
Piegi i pieprzyki to nie to samo. Piegi powstają w wyniku nagromadzenia się pigmentu (melaniny) i często są oznaką bardzo jasnej skóry, która nie potrafi chronić się przed słońcem. Im więcej czasu spędzasz na słońcu, tym więcej piegów pojawia się na Twojej skórze. Promienie UV aktywują melaninę, która pełni funkcję ochronną.
Jak rozpoznać podejrzany pieprzyk? W jaki sposób można obserwować zmiany zachodzące w znamionach? Znamiona należy kontrolować co najmniej raz w roku lub częściej, w przypadku niepokojących zmian na skórze lub przebytego w przeszłości czerniaka. Znajdź chwilę czasu, aby dokładnie przejrzeć skórę całego ciała, nie zapominając o żadnym fragmencie twarzy ani innych partii ciała:
1- Cała twarz, nie zapominając o uszach i za uszami
2- Tułów, plecy i boki, twarzą do lustra.
3- Przedramiona, górna i dolna część ramion, dłonie.
4- Tył nóg, przestrzenie między palcami, podeszwy stóp, genitalia.
5- Tylna część szyi i skóra głowy, przedziałek po przedziałku, przy użyciu lusterka.
6- Dolna część pleców i pośladki.
Oto ABCDE samokontroli znamion. Zapamiętaj! Każdy z tych cech w wyglądzie znamienia jest podejrzany i powinna obudzić Twoją czujność:
Każdą zmianę w obrębie znamienia należy traktować jako ostrzeżenie, zasługujące na Twoją uwagę. Zmiany takie mogą bowiem poprzedzać rozwój raka skóry.
A: Asymetria
- B: Nieregularne, poszarpane brzegi
- C: Kolor niejednolity lub zróżnicowany
- D: Średnica większa niż 6 mm
- E: Ewolucja
