Nasza skóra pełni m.in. funkcje obronne. Sama natomiast zabezpieczona jest przez ochronny płaszcz, określany jako bariera hydrolipidowa. Zbudowana jest ona głównie z mieszaniny substancji wodnych i lipidowych, które m.in. minimalizują negatywny wpływ czynników zewnętrznych i chronią skórę przed utratą cząsteczek wody. Warstwa ta może ulegać uszkodzeniu, a to skutkuje szeregiem objawów i zmniejsza wytrzymałość skóry. Sprawdź, jak rozpoznać, że doszło do naruszenia bariery, co może za to odpowiadać i jak przywrócić skórze właściwą ochronę!
Spis treści:
.
Zdecydowaną większość powierzchni ciała pokrywa skóra, a pozostałą — błony śluzowe. Wbrew pozorom organ ten jest bardzo skomplikowany pod względem budowy i pełnionych funkcji (ochronnych, wydzielniczych, termoregulujących). Ilość poszczególnych warstw skóry zależy głównie od obszaru ciała. Tym samym zewnętrzna powłoka, czyli naskórek składający się z wielu warstw keranocytów osiąga grubość zwykle od 0,5 do 1 mm.
Mogłoby się wydawać, że to właśnie naskórek ma bezpośredni kontakt z czynnikami zewnętrznymi, ale nic bardziej mylnego. Jest on dodatkowo pokryty cienką, niewidoczną gołym okiem powłoką, stanowiącą mieszaninę naturalnych substancji wodnych (hydro-) i tłuszczowych (lipido-), wydzielanych przez gruczoły łojowe i potowe. Warstwa ta określana jest jako bariera hydrolipidowa (BHL), płaszcz hydrolipidowy czy też zewnętrzna bariera naskórkowa.
.
Naskórek jest niezbędny do zachowania zdrowej skóry — chroni jej głębsze warstwy przed czynnikami zewnętrznymi i zapobiega utracie wody. Ponieważ jest pokryty warstwą wodno-tłuszczową, jego efektywność jest większa. Bariera hydrolipidowa tworzy na jego powierzchni warstwę okluzyjną, która w dużym stopniu ogranicza dostęp do skóry zanieczyszczeń, brudu, promieniowania UV, czy nawet wspomaga ochronę przed zmiennymi warunkami pogodowymi.
Wyjaśniając, czym jest bariera hydrolipidowa skóry, warto wspomnieć również, że stanowi ona naturalny czynnik nawilżający i natłuszczający. Zawarte w niej lipidy i cząsteczki wody nie tylko pielęgnują powierzchnię skóry, ale też chronią przed odparowywaniem wody z jej głębszych warstw.
Praca bariery hydrolipidowej polega również na udziale w zachowaniu kwaśnego pH skóry. Odpowiednie proporcje poszczególnych składników tego płaszcza minimalizują ryzyko rozwoju drobnoustrojów, głównie bakterii i grzybów, które przy wszelkich zaburzeniach mogą łatwiej rozwijać się na skórze.
.
Jeśli bariera ochronna skóry funkcjonuje prawidłowo, jesteśmy bardziej odporni i nie dokucza nam żaden dyskomfort. Ogólnie dobra kondycja tkanek wskazuje więc, że nie ma powodów do niepokoju. Jeśli natomiast dojdzie do uszkodzenia bariery hydrolipidowej, z pewnością zauważysz to w postaci pogorszenia stanu swojej skóry.
Przede wszystkim zaburzenia warstwy hydrolipidowej prowadzą do nadmiernej utraty wody z naskórka, przez co skóra staje się sucha. To z kolei objawia się uczuciem ściągnięcia, zwłaszcza po myciu. Deficyt wody w warstwie rogowej naskórka może też powodować swędzenie. Naskórek może się nieestetycznie łuszczyć lub wręcz przeciwnie — skóra bywa tłusta, skłonna do powstawania wykwitów. Ponadto pozbawiona ochrony skóra staje się podatna na podrażnienia, często się czerwieni, jest mniej odporna na wahania temperatury i działanie patogenów. Możliwymi objawami zaburzonej bariery hydrolipidowej są więc także częste infekcje.
Dłużej utrzymujące się zaburzenia w obrębie płaszcza wodno-tłuszczowego przyczyniają się do powstawania wielu innych niedoskonałości. Bez odpowiednich kroków stan skóry może się pogarszać, prowadząc do niedoskonałości, takich jak np.:
Tracąc naturalną barierę ochronną, skóra znacznie szybciej się starzeje. Ma to związek nie tylko z odwodnieniem, ale też negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Promienie UV i zanieczyszczenia mogą wówczas łatwiej przenikać przez naskórek, prowadząc do zaburzeń w obrębie jego głębszych warstw, a nawet skóry właściwej.
.
Nie tylko można, ale nawet trzeba odbudować uszkodzoną barierę hydrolipidową. Zauważając pogorszenie kondycji skóry, należy działać możliwie najszybciej, zanim brak ochrony wpłynie negatywnie na jej głębsze warstwy.
Niestety do naruszenia bariery hydrolipidowej może dojść bardzo szybko, nawet z dnia na dzień. Z kolei jej odbudowa wymaga już systematyczności i wielowymiarowych działań. Regeneracja skóry krok po kroku musi uwzględniać przede wszystkim jej właściwą protekcję — gdy bariera ochronna Twojej skóry jest zaburzona, to Ty musisz zadbać o wzmożoną ochronę przed słońcem i zanieczyszczeniami. Ponadto ważny jest wybór odpowiednich preparatów do pielęgnacji oraz unikanie czynników, które mogą zaburzać barierę hydrolipidową.
.
Do uszkodzenia bariery skórnej dochodzi pod wpływem czynników zewnętrznych. Mowa głównie o nadmiarze promieni słonecznych, a także zanieczyszczeniach środowiskowych i niekorzystnych warunkach pogodowych. Częściowo mamy na nie wpływ — możemy stosować odpowiednie kosmetyki ochronne, a także dbać o systematyczne oczyszczanie skóry. Możemy również dbać o zachowanie warstwy hydrolipidowej skóry w dobrej kondycji poprzez odpowiednią pielęgnację, pamiętając o krokach, takich jak:
.
W skład płaszcza hydrolipidowego wchodzą głównie związki wodne i tłuszczowe. Są to różnego rodzaju lipidy, ceramidy, cholesterol, kwas mlekowy, mocznik i skwalan. Substancje te są wydzielane przez gruczoły potowe i łojowe — wchodzą w skład związków naturalnych, ale można je uzupełnić, stosując kosmetyki z zawartością składników aktywnych w postaci ich odpowiedników pod względem właściwości.
Uszkodzony płaszcz lipidowy potrzebuje przede wszystkim ceramidów i lipidów. Związki takie wypełniają przestrzeń międzykomórkową i pozwalają odbudować barierę hydrolipidową skóry, wspomagając zatrzymywanie wody w tkankach. Kompleks lipidów znajdziesz np. w kremie XeraCalm A.D. Preparat stymuluje naturalne procesy ochronne skóry, a także redukuje swędzenie i łagodzi podrażnienia. Krem nadaje się nawet do skóry bardzo wrażliwej i delikatnej.
Skwalan natomiast jako składnik kosmetyków pomaga szybko odbudować barierę ochronną, ponieważ jego budowa chemiczna przypomina naturalne sebum. Z kolei sole kwasu mlekowego stymulują produkcję ceramidów. Korzystnie w przypadku uszkodzenia bariery hydrolipidowej skóry, jak i w celach profilaktycznych, działają też wolne kwasy tłuszczowe, oleje roślinne oraz związki higroskopijne (np. kwas hialuronowy), które silnie nawilżają i zatrzymują wodę w skórze.
Pielęgnując warstwę hydrolipidową naskórka, warto zwracać uwagę nie tylko na to, czy kosmetyki zawierają odpowiednie składniki, ale także czy są wolne od substancji potencjalnie szkodliwych — barwników, środków zapachowych, licznych syntetycznych konserwantów.
.
Podstawą jest właściwa pielęgnacja skóry i stosowanie kremu o właściwościach nawilżających i regeneracyjnych.
Należy unikać kosmetyków ze sztucznymi, potencjalnie drażniącymi substancjami, a także opalania, brudu i podrażnień mechanicznych.
Zdecydowanie tak. Lipidy i związki nawilżające można stymulować, dbając o zdrową, zbilansowaną dietę i odpowiednie nawadnianie organizmu.
