Sebum (łój skórny) — czym jest? Jak zmniejszyć jego wytwarzanie? 

Sebum to łój skórny, który stanowi integralny element funkcjonowania skóry, pełniąc bardzo ważną funkcję w zachowaniu jej zdrowia i witalności. Jest ono wydzielane przez gruczoły łojowe i stanowi  mieszaninę lipidów, które tworzą warstwę ochronną na powierzchni skóry, zabezpieczając ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi oraz utratą wody. Jego produkcja jest procesem naturalnym, ale może ulec zaburzeniu z powodu różnych czynników takich jak zmiany hormonalne, dieta, stres czy genetyka. Jak poradzić sobie z problemem nadmiernego wydzielania sebum? 

Spis treści: 

  1. Czym jest sebum? 
  2. Czemu służy produkcja sebum? 
  3. Problemy z produkcją sebum — kiedy się pojawiają i o czym mogą świadczyć? 
  4. Jakie czynniki wpływają na produkcję sebum? 
  5. Jak zmniejszyć wydzielanie sebum? 

.

Czym jest sebum? 

Sebum, znane również jako łój skórny, to oleista substancja wydzielana przez gruczoły łojowe zlokalizowane w skórze. Jego produkcja jest naturalnym procesem, którego głównym celem jest ochrona skóry i włosów przed wysuszeniem oraz utworzenie bariery ochronnej przeciwko szkodliwym mikroorganizmom i czynnikom zewnętrznym. Skład sebum obejmuje różne lipidy, takie jak trójglicerydy, kwasy tłuszczowe, woski, skwalen i cholesterol. Równowaga tych składników jest ważna dla zachowania zdrowia skóry. Sebum tworzy warstwę hydrofobową na powierzchni skóry, która pomaga w zatrzymaniu wilgoci oraz stanowi barierę przed bakteriami i grzybami, które mogą wywoływać infekcje skórne.

Regulacja produkcji sebum jest kluczowym elementem utrzymania zdrowia skóry. Jego nadmierne wytwarzanie może prowadzić do zablokowania porów i wywołać problemy skórne takie jak trądzik, zaskórniki czy nadmierne błyszczenie skóry. Z drugiej strony, niedostateczna produkcja sebum może skutkować suchą i łuszczącą się skórą. Przestrzeganie zbilansowanej diety, właściwa higiena skóry oraz stosowanie odpowiednich produktów do pielęgnacji skóry to tylko niektóre z metod kontrolowania produkcji sebum i utrzymania skóry w zdrowej kondycji. 

.

Czemu służy produkcja sebum? 

Choć produkcja sebum jest naturalnym i niezbędnym procesem, to jej zaburzenia mogą prowadzić do różnych problemów dermatologicznych. Zrozumienie roli sebum i mechanizmów regulujących jego produkcję jest niezwykle ważne dla właściwej pielęgnacji skóry oraz utrzymywaniu jej w zdrowej kondycji. Jakie funkcje spełnia łój skórny? 

  • ochrona skóry i włosów — sebum tworzy warstwę ochronną na powierzchni skóry i włosów, która pomaga w zachowaniu miękkości i elastyczności, chroniąc je przed wysuszeniem oraz szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych takich jak wiatr, słońce czy zanieczyszczenia, 
  • bariera antymikrobiologiczna — sebum wykazuje właściwości antybakteryjne i antygrzybicze, dlatego też przyczynia się do ochrony skóry przed infekcjami, 
  • zachowanie nawilżenia — sebum pomaga w zatrzymaniu wilgoci w skórze, co jest kluczowe dla jej odpowiedniego nawilżenia i zdrowego wyglądu,
  • regulacja pH skóry — sebum przyczynia się do utrzymania lekko kwaśnego pH skóry, co jest istotne dla funkcjonowania bariery skórnej oraz hamowania namnażania się niekorzystnych mikroorganizmów, 
  • transport antyoksydantów — sebum może także transportować antyoksydanty na powierzchnię skóry, co może pomagać w ochronie przed stresem oksydacyjnym spowodowanym m.in. promieniowaniem UV, 
  • termoregulacja — choć w mniejszym stopniu, sebum przyczynia się również do termoregulacji, ułatwiając odprowadzanie potu z powierzchni skóry, 

.

Problemy z produkcją sebum — kiedy się pojawiają i o czym mogą świadczyć? 

Problemy z produkcją sebum mogą pojawić się w różnych momentach życia i być spowodowane wieloma czynnikami. Wśród sytuacji, które prowadzą do zaburzeń w wytwarzaniu łoju skórnego, należy wymienić: 

1. Nadmierne wydzielanie sebum:

  • trądzik — jest to najczęstszy problem skórny związany z nadprodukcją sebum, który zazwyczaj pojawia się w okresie dojrzewania, ale może trwać lub wystąpić również w dorosłym życiu,
  • zaskórniki — nadmiar sebum może prowadzić do zablokowania porów, co skutkuje powstaniem zaskórników,
  • oleista skóra — charakteryzuje się nadmiernym błyszczeniem, szczególnie w strefie T (czoło, nos, broda),
  • łojotokowe zapalenie skóry — stan zapalny skóry, często związany z nadmierną produkcją sebum, może prowadzić do zaczerwienienia, swędzenia i łuszczenia się skóry.

2. Niedostateczne wydzielanie sebum: 

  • sucha skóra — niewystarczająca produkcja sebum może prowadzić do suchości, łuszczenia się i podrażnienia skóry, 
  • atopia — osoby z atopowym zapaleniem skóry mogą mieć problem z produkcją lub jakością sebum, co przyczynia się do utraty wilgoci i podrażnienia skóry.

.

Jakie czynniki wpływają na produkcję sebum? 

 Sebum spełnia ważne funkcje, takie jak ochrona przed utratą wilgoci, tworzenie bariery antymikrobiologicznej, a także dostarczanie lipidów niezbędnych do utrzymania elastyczności i miękkości skóry. Niemniej jednak różne czynniki mogą mieć negatywny wpływ na produkcję sebum, prowadząc do jej zaburzeń, co z kolei może skutkować różnymi problemami skórnymi. Wśród tych czynników można wymienić m.in.: 

  • problemy z funkcjonowaniem układu hormonalnego — adrogeny (w tym testosteron) są  głównymi hormonami stymulującymi produkcję sebum. Zmiany w poziomie hormonów, jakie zachodzą podczas dojrzewania, menstruacji, ciąży czy też menopauzy, mogą znacząco wpłynąć na produkcję sebum, 
  • predyspozycje genetyczne — skłonność do produkcji większych lub mniejszych ilości sebum może być dziedziczona,
  • niewłaściwa dieta — niektóre badania sugerują, że dieta bogata w nasycone tłuszcze i cukry proste może zwiększać produkcję sebum. Również spożywanie produktów mlecznych może być związane z większą nadmierną produkcją sebum, 
  • nadmiar stresu — stres może zwiększać produkcję sebum poprzez stymulację osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, która prowadzi do zwiększonej produkcji androgenów,
  • czynniki zewnętrzne — klimat, zanieczyszczenie powietrza, ekspozycja na promieniowanie słoneczne mogą znacząco przyczyniać się do nadprodukcji sebum, 
  • niewłaściwą pielęgnację skóry — nadmierne mycie skóry lub używanie zbyt silnych środków oczyszczających może prowadzić do wysuszenia skóry, co z kolei może skłonić gruczoły łojowe do zwiększonej produkcji sebum w celu jej nawilżenia, 
  • przyjmowanie niektórych leków — niektóre leki, w tym niektóre hormonalne środki antykoncepcyjne lub sterydy, mogą wpłynąć na produkcję sebum,
  • wiek — produkcja sebum może być różna w różnych etapach życia, zwykle zwiększa się podczas dojrzewania i stopniowo maleje z wiekiem,
  • stan zdrowia — niektóre stany zdrowotne lub choroby mogą wpłynąć na produkcję sebum.

Wiedza na temat czynników wpływających na produkcję sebum może być pomocna w zrozumieniu i leczeniu problemów skórnych. W przypadku trwałych problemów związanych z produkcją sebum warto skonsultować się z dermatologiem w celu uzyskania profesjonalnej porady i leczenia.

.

Jak zmniejszyć wydzielanie sebum? 

Osoby, które zmagają się z nadmiernym wydzielaniem sebum, najczęściej są osobami z cerą tłustą, skłonną do niedoskonałości. Z tego powodu do swojej codziennej rutyny pielęgnacyjnej, powinny włączyć preparaty, uwzględniające specyficzne potrzeby swojej skóry. Oprócz tego warto zadbać o zmianę stylu życia — diety czy sytuacji stresogennych. Jeśli chcemy zmniejszyć wydzielanie sebum to powinniśmy przyjrzeć się: 

  • pielęgnacji — najlepiej używać łagodnych, niekomendogennych produktów do pielęgnacji skóry. Nie zatykają one porów. Oprócz tego należy też unikać nadmiernego mycia skóry, gdyż może to prowadzić do jej wysuszenia i stymulacji pracy gruczołów łojowych. Warto też regularnie wykonywać peelingi oraz złuszczać skórę, aby usunąć martwe komórki skóry i umożliwić porom oddychanie. Do złuszczania warto użyć CLEANANCE A.H.A Serum złuszczające, które pomaga zmniejszyć zmiany trądzikowe i ślady po nich, a także reguluje wydzielanie sebum zmniejszając jego nadmiar. CLEANANCE maseczka oczyszczająca pomoże zmatowić skórę, oczyścić ją a jednocześnie zwęzić pory. 
  • diecie — chcąc wyregulować wydzielanie łoju, a co za tym idzie pozbyć się przetłuszczającej się skóry, należy unikać spożywania nadmiernych ilości tłuszczów nasyconych i cukrów. Warto też zbadać czy np. nie mamy nietolerancji laktozy (niektóre badania sugerują, że konsumpcja produktów mlecznych negatywnie wpływa na skórę), 
  • zarządzaniu stresem — niekiedy nie da się wyeliminować z życia wszystkich sytuacji stresogennych, dlatego też warto nauczyć się zarządzać nimi, np. poprzez praktykowanie różnych technik relaksacyjnych (np. medytacji, jogi, głębszego oddychania), 
  • aktywności fizycznej — regularna aktywność fizyczna może pomóc w zrównoważeniu poziomu hormonów, 
  • nawodnieniu — warto dbać o regularne nawadnianie organizmu każdego dnia. Należy pić dwa litry wody dziennie.