EXP — co to znaczy? Jak oznaczona jest data ważności kosmetyków?

Na opakowaniu każdego kosmetyku powinna znaleźć się informacja dotycząca daty ważności lub okresu przydatności produktu po jego otwarciu. Wskazania te są kluczowe dla zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, ponieważ stosowanie produktów kosmetycznych po terminie może grozić wieloma konsekwencjami. Choć producenci zwykle stosują ujednolicone metody oznaczania dat, to ich prawidłowe odczytanie nie zawsze jest dla nas intuicyjne. W artykule wyjaśniamy zasady prawidłowego interpretowania tych oznaczeń.

Spis treści:

  1. PAO i EXP — co to znaczy? 
  2. Data przydatności czy data ważności kosmetyku — co jest ważniejsze?
  3. Brak oznaczenia daty ważności kosmetyku — co w takiej sytuacji? 
  4. Dlaczego nie należy stosować kosmetyków po upływie terminu ważności?

PAO i EXP — co to znaczy? 

Okres trwałości kosmetyków może być przedstawiony na dwa sposoby — przy pomocy oznaczeń PAO i EXP.

Najczęściej stosowanym jest skrót PAO (Period After Opening), który określa czas, przez jaki produkt pozostaje bezpieczny do użycia po otwarciu. W tym celu na opakowaniu umieszcza się ikonę otwartego słoiczka z oznaczeniem, takim jak 3M, 6M, 9M, 12M, co oznacza odpowiednio liczbę miesięcy przydatności (np. 3 miesiące, 6 miesięcy).

Można również spotkać się z oznaczeniem EXP (Expiration date), które wskazuje datę ważności produktu. Jeśli trwałość kosmetyku przekracza 30 miesięcy, producent nie musi jej umieszczać na opakowaniu, ale zobowiązany jest do określenia PAO.

Data przydatności czy data ważności kosmetyku — co jest ważniejsze?

Zdarza się, że na opakowaniu kosmetyku widnieją oba symbole: PAO i EXP — co to wówczas oznacza? Warto zapamiętać, że w takim przypadku kluczowe znaczenie ma data ważności (EXP). Przykładowo, jeśli PAO sugeruje zużycie kremu w ciągu 3 miesięcy od otwarcia, ale ty zaczniesz go używać na dwa miesiące przed utratą jego ważności, po przekroczeniu terminu oznaczonego jako EXP, nie należy go dalej stosować. 

Brak oznaczenia daty ważności kosmetyku — co w takiej sytuacji? 

Gdy na opakowaniu nie widnieje data ważności oznaczona skrótem „EXP”, warto skontaktować się z działem obsługi klienta producenta, aby uzyskać informacje na temat terminu przydatności wybranego produktu. Alternatywnie można poszukać numeru partii (batch code) na pojemniku lub opakowaniu tekturowym i wprowadzić go do specjalnego kalkulatora kosmetycznego, wybierając przy tym markę produktu. Jeśli kod zostanie rozpoznany, kalkulator wskaże datę produkcji oraz przybliżony okres przydatności. Należy jednak pamiętać, że takie dane mają jedynie charakter orientacyjny. Jeśli zależy nam na pewnych danych dotyczących terminu przydatności kosmetyku, dobrze jest odwiedzić oficjalną stronę producenta lub, jak już napisaliśmy, skontaktować się z działem obsługi klienta.

Dlaczego nie należy stosować kosmetyków po upływie terminu ważności?

Zdarza się, że decydujemy się na dalsze stosowanie produktu, choć widniejąca na opakowaniu informacja o dacie ważności kosmetyku jasno wskazuje, że jest on przeterminowany. Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje nam się, że preparat nie stracił swoich właściwości, a dodatkowo był przechowywany w optymalnych warunkach, nie powinniśmy go używać. Korzystanie z kosmetyków po upływie daty ważności bez względu na to, czy były zamknięte, czy otwarte, może prowadzić do podrażnień lub alergii skórnych. W przeterminowanych produktach powstają związki drażniące, które mogą wywołać zaczerwienienie, stan zapalny lub inne niepożądane reakcje.

Wraz z upływem czasu do stosowanych przez nas kosmetyków dostają się różne drobnoustroje — pochodzą one z powietrza lub przenoszą się do wnętrza opakowania przy kontakcie ze skórą naszych dłoni. Najszybciej psują się produkty zawierające dużą ilość wody, takie jak tusze do rzęs czy kremy, natomiast pudry, róże i inne suche produkty są nieco trwalsze. Nie zmienia to jednak faktu, że jeśli producent jasno oznacza datę ważności kosmetyku lub czas przydatności do użycia po otwarciu, powinniśmy trzymać się tych terminów. Należy też pozostać czujnym w przypadku zauważenia jakichkolwiek zmian w konsystencji, barwie czy zapachu kosmetyku. Jeżeli jego data ważności jeszcze nie minęła, a opakowanie nie zostało naruszone, istnieje możliwość, że był on przechowywany w nieodpowiedniej temperaturze lub wystawiony na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. W takim przypadku preparat lepiej wyrzucić. 

Oznakowania PAO i EXP na opakowaniu produktu stanowią bardzo ważną informację dla konsumenta na temat daty ważności oraz okresu przydatności kosmetyków po otwarciu. Właściwa interpretacja oznaczeń umieszczonych na odwrocie opakowania pozwala ocenić, czy i do kiedy możemy bezpiecznie je stosować. W przypadku utraty okresu przydatności preparatów należy je wyrzucić — ich dalsze stosowanie grozi m.in. wystąpieniem reakcji alergicznej. 

Warto wspomnieć, że niektóre produkty, które są pakowane sterylnie, np. woda termalna, nie mają daty przydatności. Podobnie jest preparatami mającymi opakowanie próżniowe, takimi jak wyrób medyczny SunsiMed od Avéne. Dzięki temu można jest stosować do aż do wyczerpania. 

Źródła:

  1. Oznakowanie kosmetyków, Wojewódzka Stacja Sanitarno-
    Epidemiologiczna w Rzeszowie, https://www.gov.pl/web/wsse-rzeszow/oznakowanie-kosmetykow3,
  2. Oznakowanie trwałości kosmetyków zgodnie z przepisami rozporządzenia 1223/20009/WE Przewodnik techniczny Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, https://kosmetyczni.pl/uploads/PZPK_trwalosc_kosmetykow_przewodnik_v_20_11_2013.pdf.