Kiedy skóra jest uwrażliwiona na skutek leczenia onkologicznego i staje się bardziej reaktywna, jak najlepiej dbać o nią na co dzień? Jak mogę o nią dbać? Jaki jest właściwy sposób pielęgnacji skóry? Sucha skóra, podrażnienia lub uszkodzenia skóry: jak zmniejszyć i złagodzić skutki uboczne leczenia onkologicznego na skórze?
Porady dr Ariadny Ortiz-Brugués, dermatologa i dyrektora medycznego marki Eau Thermale Avène oraz Joëlle Nonni, kierownika warsztatów edukacji zdrowotnej skóry w Centrum Hydroterapii Avène.
Leczenie uwrażliwia skórę. Często powoduje zwykłe przesuszenie skóry: skóra staje się szorstka w dotyku, z płatkami skóry, które odpadają jak łupież. Kiedy suchość skóry jest bardziej wyraźna, skóra na nogach przybiera popękany wygląd, a palce i pięty stają się popękane lub spierzchnięte. Objawom tym może również towarzyszyć dyskomfort, swędzenie i uczucie ściągnięcia.
Wybieraj produkty do skóry suchej, które są w stanie przywrócić funkcję bariery ochronnej skóry. Idealne jest stosowanie emolientu przynajmniej raz lub dwa razy dziennie na twarz i ciało. Na twarzy rozprowadź preparat opuszkami palców, wygładzając skórę od środka twarzy w kierunku jej krawędzi. Nanieś na ciało wykonując lekki masaż całą powierzchnią dłoni. Emolient najlepiej sprawdza się nałożony cienką warstwą na lekko wilgotną skórę. Nakładaj go na przykład po wyjściu spod prysznica lub wanny.
Wybieraj dermatologiczne kostki bez mydła lub dostosowane do nich olejki i żele oczyszczające, które odżywiają skórę i respektują jej pH. Nie używaj ściereczek, gąbek ani chusteczek pod prysznic, które mogą podrażnić wrażliwą skórę. Aby się osuszyć, unikaj pocierania, lepiej delikatnie wklepać.
Zbyt gorąca woda zwiększa suchość skóry i powoduje reaktywację podrażnień. Zamiast tego należy brać codziennie 5-minutowy prysznic w temperaturze od 32 do 34°C.
Obejmuje to objawy od zwykłego zaczerwienienia do ciężkich oparzeń z owrzodzeniami, które mogą wystąpić na skórze po radioterapii. Rzeczywiście, radioterapia w połączeniu z niektórymi chemioterapiami sprawia, że skóra staje się bardzo delikatna i wrażliwa na urazy, nawet kilka miesięcy i lat po zakończeniu leczenia. Napromieniowana skóra wymaga zatem stałego monitorowania.
Nie należy stosować żadnych substancji z tłuszczami w ciągu czterech godzin przed sesją. Badania wykazały jednak, że stosowanie emolientu dwa razy dziennie na dany obszar pozwoliłoby lepiej tolerować skutki uboczne tego leczenia*. Należy więc dokładnie nawilżać skórę po naświetlaniach i co drugi dzień.
Zespół ręka-stopa objawia się występowaniem niekiedy intensywnego zaczerwienienia, zgrubień, pęknięć i bólu na dłoniach i podeszwach stóp. Dlatego ważne jest, aby na początku kuracji nawilżać podeszwy stóp i dłonie, ponieważ te obszary są bardzo wrażliwe. Unikaj długich spacerów i noś bawełniane skarpety. Załóż bawełniane rękawiczki do codziennych czynności, a także odpowiednie rękawiczki do prac domowych, ogrodniczych i majsterkowania. Najlepiej jest przycinać paznokcie krótko, ale nie za krótko, nie robić manicure i nie nosić sztucznych paznokci. W razie potrzeby należy skonsultować się z pedikiurzystą.
Niektóre terapie mogą powodować plamki i zaczerwienienie, zwłaszcza w pierwszych kilku tygodniach leczenia. Zmiany te są zwykle zlokalizowane na twarzy, skórze głowy, w środkowej części pleców i na klatce piersiowej. Mogą być swędzące, może towarzyszyć im bolesne pieczenie lub mogą ulec zakażeniu. Aby uniknąć ryzyka powstania blizny, unikaj szorowania lub ingerowania w zmiany w jakikolwiek inny sposób. Gdy tylko pojawią się pierwsze plamki i oznaki zaczerwienienia, należy ograniczyć ryzyko namnażania się bakterii, stosując wysuszający krem lub balsam na bazie miedzi i cynku.
Makijaż medyczny może nadać skórze „zdrowy blask” i promienność. Może być również stosowany do ukrywania zaczerwienienia, blizn, cieni lub do narysowania utraconych brwi. Centrum Hydroterapii Avène organizuje również warsztaty makijażu, na których można uzyskać wiele porad. Stowarzyszenia takie jak Tout le Monde Contre le Cancer, również oferują zabiegi w ramach swojej inicjatywy Échappée Rose.
Codzienna ochrona, niezależnie od planowanej aktywności, jest niezbędna. Unikaj wystawiania skóry na działanie promieni słonecznych, nawet umiarkowanych, ponieważ niektóre zabiegi zwiększają wrażliwość skóry na światło. Zwiększa to ryzyko poparzeń słonecznych lub nawet oparzeń, a nawet krótka ekspozycja na słońce może spowodować powstanie trwałych ciemnych plam. Zawsze miej przy sobie odzież ochronną, kapelusz i okulary przeciwsłoneczne. Stosuj krem z wysokim filtrem UV SPF (50+), opracowany tak, aby zminimalizować ryzyko reakcji alergicznych, bezzapachowy, odporny na wodę i pot. Nakładaj ponownie co 2 godziny.
