Polifenole — czym są i jakie mają właściwości?

Polifenole, często określane jako cudowne składniki natury, zyskują coraz większą popularność w świecie zdrowia i pielęgnacji skóry. Te antyoksydanty, występujące obficie w roślinach, są kluczowymi bohaterami w walce ze starzeniem się skóry, zapaleniami i wieloma chorobami skórnymi.

Spis treści:

  1. Czym są polifenole?
  2. Jak polifenole wpływają na skórę?
  3. Gdzie znajdują się polifenole? 

Czym są polifenole?

Polifenole to grupa związków chemicznych występujących naturalnie w roślinach, będących jednymi z najpotężniejszych antyoksydantów. Składają się z wielu różnych podkategorii, w tym flawonoidów, stilbenów, lignanów i fenolowych kwasów, które różnią się strukturą i funkcjami biologicznymi. Polifenole są odpowiedzialne za wiele korzystnych właściwości zdrowotnych przypisywanych diecie bogatej w owoce, warzywa, orzechy, nasiona, czerwone wino i herbatę. Główne funkcje polifenoli to:

  • przeprowadzanie procesów antyoksydacyjnych: polifenole są znane z neutralizowania wolnych rodników, co pomaga chronić komórki przed uszkodzeniami i przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wielu chorób, w tym niektórych rodzajów nowotworów,
  • ochrona przed chorobami serca: poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego, poprawę profilu lipidowego i działanie przeciwzapalne, polifenole mogą przyczyniać się do zdrowszego układu sercowo-naczyniowego,
  • właściwości przeciwzapalne: pomagają zmniejszać stan zapalny w organizmie, co jest korzystne w zapobieganiu i leczeniu stanów zapalnych i autoimmunologicznych,
  • wsparcie dla zdrowia mózgu: badania sugerują, że polifenole mogą poprawiać funkcje poznawcze, pamięć i mogą obniżać ryzyko chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera,
  • korzyści dla skóry: dzięki swoim antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym właściwościom, polifenole mogą pomagać w ochronie skóry przed uszkodzeniami spowodowanymi przez promieniowanie UV, zapobiegając przedwczesnemu starzeniu się skóry i wspierając leczenie niektórych problemów skórnych, jak trądzik czy atopowe zapalenie skóry.

Polifenole są więc nie tylko kluczowym składnikiem zdrowej diety, ale także obiecującym składnikiem w kosmetykach i produktach pielęgnacyjnych, oferując szereg korzyści od wewnątrz i zewnątrz. Ich bogactwo w diecie można zwiększyć przez konsumpcję różnorodnych produktów roślinnych, co jest zgodne z zaleceniami dotyczącymi zdrowego odżywiania.

Jak polifenole wpływają na skórę?

Polifenole mają znaczący wpływ na skórę, dzięki swoim wyjątkowym właściwościom antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym oraz zdolności do ochrony przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Oto jak polifenole mogą wpływać na skórę:

1. Ochrona przed uszkodzeniami spowodowanymi przez słońce:

Polifenole posiadają zdolność do absorpcji promieniowania UV i neutralizacji wolnych rodników generowanych przez ekspozycję na słońce. Dzięki temu mogą zmniejszać ryzyko uszkodzeń skóry, takich jak poparzenia słoneczne, przedwczesne starzenie się skóry i rozwój niektórych rodzajów raka skóry.

2. Działanie antyoksydacyjne:

Antyoksydanty zawarte w polifenolach skutecznie neutralizują wolne rodniki, które są jednym z głównych czynników przyspieszających proces starzenia się skóry. Redukują one stres oksydacyjny, minimalizując w ten sposób widoczne oznaki starzenia, takie jak zmarszczki, linie mimiczne i utratę jędrności.

3. Właściwości przeciwzapalne:

Polifenole pomagają w redukcji stanów zapalnych na skórze, co jest korzystne w leczeniu i łagodzeniu objawów różnych stanów zapalnych skóry, takich jak trądzik, egzema czy łuszczyca. Poprzez zmniejszenie zapalenia, polifenole mogą przyczyniać się do poprawy ogólnego wyglądu i kondycji skóry.

4. Poprawa bariery skórnej:

Niektóre badania sugerują, że polifenole mogą wspierać regenerację bariery skórnej, co przekłada się na lepszą ochronę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i utratą nawilżenia. Wzmacniając barierę skórną, polifenole mogą pomagać w utrzymaniu zdrowej, nawilżonej i odpornej skóry.

5. Działanie przeciwmikrobiologiczne:

Niektóre polifenole wykazują działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, co może być korzystne w profilaktyce i leczeniu infekcji skóry oraz w regulacji mikroflory skórnej, co ma szczególne znaczenie w przypadku skóry skłonnej do trądziku.

6. Zmniejszenie ryzyka rozwoju niektórych chorób skóry:

Regularne stosowanie produktów zawierających polifenole może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka rozwoju niektórych chorób skóry, dzięki ich właściwościom ochronnym, antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.

Gdzie znajdują się polifenole? 

Polifenole są szeroko rozpowszechnione w świecie roślinnym, a ich najbogatsze źródła to owoce, warzywa, orzechy, nasiona, zioła, przyprawy, a także niektóre napoje takie jak herbata, kawa i czerwone wino. Zawartość związków polifenolowych w poszczególnych produktach może się różnić w zależności od rodzaju rośliny, warunków uprawy, stopnia dojrzałości oraz metody przetwarzania. Kluczowe źródła polifenoli w diecie to:

1. Owoce:

  • jagody (np. borówki, truskawki, maliny, czarne jagody),
  • winogrona,
  • jabłka,
  • gruszki,
  • wiśnie,
  • śliwki.

2. Warzywa:

  • kapusta,
  • cebula,
  • szpinak,
  • brokuły.

3. Orzechy i nasiona:

  • migdały,
  • orzechy włoskie,
  • siemię lniane,
  • pestki słonecznika.

4. Napoje:

  • zielona herbata (bogata w katechiny),
  • czarna herbata,
  • kawa.

5. Zioła i przyprawy:

  • kurkuma (kurkumina jako aktywny polifenol),
  • cynamon,
  • oregano,
  • rozmaryn,
  • tymianek.

6. Inne źródła:

  • kakao i ciemna czekolada (bogate we flawonole),
  • całe ziarna (np. pszenica, żyto, jęczmień).

Dieta bogata w te produkty, jest jednym z najlepszych sposobów na zwiększenie spożycia polifenoli. Warto zwrócić uwagę, że metody przygotowania żywności, takie jak gotowanie czy pieczenie, mogą wpływać na zawartość polifenoli w gotowych potrawach. Często surowe formy owoców i warzyw zachowują więcej tych związków niż ich przetworzone wersje. Ponadto, wybierając produkty do spożycia, warto kierować się sezonowością i jakością, ponieważ produkty uprawiane w sposób ekologiczny i zbierane w sezonie mogą zawierać więcej polifenoli.