Trądzik neuropatyczny — czym jest i jak przerwać cykl samouszkodzeń skóry?

Trądzik neuropatyczny to zaburzenie związane z nasileniem się zmian trądzikowych i zaostrzeniem stanu zapalnego skóry w wyniku powtarzających się zachowań – uporczywego rozdrapywania i wyciskania nawet najdrobniejszych niedoskonałości. Jak poradzić sobie z tym problemem?

Trądzik neuropatyczny — co to jest?

Trądzik neuropatyczny (inaczej trądzik nerwicowy, przeczosowy) to złożone schorzenie, które należy rozpatrywać pod kątem psychodermatozy, czyli choroby z pogranicza dermatologii i psychiatrii. Często określa się go także mianem trądziku ze stresu i trądziku z rozdrapania, co doskonale oddaje źródło tego problemu — nałogowe wyciskanie i rozdrapywanie wszelkich zmian zarówno większych, ropnych pryszczy typowych dla  trądziku pospolitego, jak i najmniejszych krostek, grudek czy zaskórników. Osoba chora, pozbywając się krost mechanicznie, chce w ten sposób poprawić wygląd swojej skóry,  nieświadomie pogarszając jej ogólną kondycję.

Stres a trądzik, czyli przyczyny trądziku neuropatycznego

Ze względu na podłoże psychiczne trądziku neuropatycznego, emocje i stres mają kluczowy wpływ na pojawienie się i nasilenie jego objawów. W przeciwieństwie do trądziku młodzieńczego, w którym za nieestetyczne wykwity odpowiada m.in. nadmierne wytwarzanie sebum przez gruczoły łojowe, w trądziku neuropatycznym pacjent sam powoduje uszkodzenia na skórze. Często jest to reakcja na wewnętrzne napięcie, lęk lub frustrację. W wielu przypadkach problem łączy się z  nerwicą skóry lub zaburzeniem typu OCD (zaburzenie obsesyjno-kompulsywne), którego jednym z objawów może być właśnie niekontrolowane, natrętne (kompulsywne) wyciskanie pryszczy, drapanie skóry lub ciągłe jej dotykanie.

Kogo najczęściej dotyka problem trądziku nerwicowego?

Najczęściej pojawia się on u osób z obniżoną samooceną, zaburzeniami lękowymi, depresją, a niekiedy również z tendencjami autoagresywnymi. Dla osób dotkniętych trądzikiem nerwicowym każda, nawet ledwo widoczna zmiana skórna, stanowi źródło silnego dyskomfortu. Pod wpływem presji dążenia do perfekcyjnego wyglądu odczuwają przymus natychmiastowego usunięcia niedoskonałości. Z psychologicznego punktu widzenia czynność ta daje im chwilowe poczucie ulgi, sprawczości i kontroli nad sytuacją. Z dermatologicznego zaś jedynie pogorszenie stanu skóry.

Trądzik neuropatyczny — jak wygląda?

Na podstawie obserwacji samych zmian trądzikowych trudno jednoznacznie stwierdzić, że mamy do czynienia właśnie z trądzikiem neuropatycznym. W tym przypadku kluczowy jest mechanizm powstawania zmian. Niemniej możemy wskazać pewne charakterystyczne cechy, które zwykle wskazują na objawy trądziku neuropatycznego:

●liczne zadrapania i strupy w miejscach, gdzie wcześniej mogły znajdować się jedynie niewielkie zmiany;

●nierówna struktura skóry z przebarwieniami i bliznami potrądzikowymi;

●otwarte ranki, niekiedy o większym zasięgu;

●rozdrapane fragmenty skóry bez obecności aktywnego stanu zapalnego;

●intensywne zaczerwienienie oraz obrzęk wokół zmian;

●brak zaskórników czy ropnych zmian przy jednoczesnym nasileniu uszkodzeń skóry;

●nasilenie objawów w stanach stresu lub napięcia emocjonalnego;

●częste dotykanie, nawykowe drapanie i  wyciskanie pryszczy.

Trądzik neuropatyczny — jak leczyć?

Leczenie trądziku neuropatycznego powinno mieć charakter interdyscyplinarny, to znaczy łączyć w sobie terapie zalecone zarówno przez dermatologa, jak i psychologa. W zależności od zaawansowania zmian trądzikowych, a także towarzyszącego im stanu zapalnego czy rozległości blizn i przebarwień, dermatolog może zalecić odpowiednią, domową pielęgnację skóry lub w poważniejszych przypadkach wdrożyć dodatkowo leczenie farmakologiczne. Skuteczne mogą się okazać także specjalistyczne zabiegi estetyczne, np. peeling chemiczny. Osoby borykające się z tym problemem nie powinny zapominać o odpowiednim wsparciu psychologicznym lub psychiatrycznym.

Trądzik neuropatyczny — jak sobie radzić z nim we własnym zakresie?

W pewnych przypadkach trądzik neuropatyczny jesteśmy w stanie pokonać sami, choć wymaga to dużej samodyscypliny, cierpliwości i świadomości własnych nawyków. Po pierwsze, ogromne znaczenie ma tu kontrola impulsów — unikanie drapania, wyciskania czy dotykania skóry, co w praktyce bywa trudne, zwłaszcza w momentach napięcia emocjonalnego. Pomocne jednak mogą okazać się techniki relaksacyjne, np. medytacja, ćwiczenia oddechowe czy aktywność fizyczna — pomagają one rozładować stres, który jest głównym czynnikiem wyzwalającym niekontrolowane zachowania.

Po drugie, należy skupić się na właściwej pielęgnacji skóry trądzikowej. Powinna ona przynieść redukcję istniejących zmian skórnych, wspomóc regenerację skóry i zapobiec powstawaniu takich niedoskonałości, jak blizny zanikowe czy przebarwienia.

W codziennej pielęgnacji trądziku neuropatycznego warto sięgnąć po kosmetyki z gamy Cleanance od Avéne, np. Cleanance  Comedomed COMEDOMED+ przeciw niedoskonałościom oraz Cleanance  Comedomed peeling. Krem w formie koncentratu, zawierający opatentowany składnik aktywny Comedoclastin™, redukuje krosty i zaskórniki u ich źródła, a także zapobiega ich nawrotom, co w przypadku trądziku nerwicowego ma kluczowe znaczenie. Natomiast peeling, dzięki unikalnej kombinacji trzech składników: kwasu glikolowego, retinalu i Comedoclastin™, pozwala złuszczać skórę, stymulować jej odnowę i redukować ślady potrądzikowe, które powstały w wyniku mechanicznego usuwania zmian.

Zmagania z trądzikiem neuropatycznym to nie tylko walka o zdrową skórę, ale również o równowagę emocjonalną i akceptację siebie. Przerwanie cyklu samouszkodzeń to proces wymagający czasu, cierpliwości i odpowiednich narzędzi, ale cel jest możliwy do osiągnięcia. Jeśli jednak mimo starań nie widać poprawy – ani w stanie skóry, ani w codziennym funkcjonowaniu – warto skorzystać z profesjonalnej pomocy. To ważny krok nie tylko w stronę poprawy stanu skóry, ale też zdrowia psychicznego.

FAQ

Jak wygląda trądzik od stresu?

Trądzik „od stresu” objawia się nagłym wystąpieniem drobnych krostek, zaskórników, ropnych wykwitów lub podskórnych grudek, głównie w okolicach twarzy, szyi, pleców lub klatki piersiowej. Zmiany te mogą być zaostrzone przez kompulsywne wyciskanie lub drapanie, zwłaszcza u osób podatnych na napięcie nerwowe. Ponadto skóra może być zaczerwieniona, obrzęknięta i trudniej się goić.

Czy nerwica powoduje trądzik?

Nerwica może wpływać na rozwój lub nasilenie zmian trądzikowych, choć nie jest jego bezpośrednią przyczyną. Przewlekły stres i napięcie emocjonalne zaburzają gospodarkę hormonalną, zwiększają produkcję sebum i osłabiają barierę ochronną skóry, a to sprzyja powstawaniu zmian trądzikowych. Ponadto osoby zmagające się z nerwicą często mają tendencję do mechanicznego pozbywania się zmian, co pogarsza stan skóry i wywołuje tzw. trądzik przeczosowy (neuropatyczny).

Jakich witamin brakuje przy trądziku?

Przy trądziku często obserwuje się niedobory witamin A, E i D, które odpowiadają za prawidłową regenerację skóry, regulację pracy gruczołów łojowych i działanie przeciwzapalne. Istotny może być także poziom witamin B6 i B12, choć w tym przypadku również ich nadmiar bywa powiązany z nasileniem zmian trądzikowych.

Trądzik neuropatyczny — jak leczyć?

Leczenie trądziku neuropatycznego wymaga holistycznego podejścia, to znaczy połączenia terapii dermatologicznej z psychologiczną. Oprócz prawidłowej pielęgnacji skóry i łagodzenia stanów zapalnych ważne jest ograniczenie kompulsywnych zachowań poprzez psychoterapię. W niektórych przypadkach niezbędne okazuje się również wsparcie farmakologiczne.

Źródła:

  1. Korabel H., Dudek D., Jaworek A., Wojas-Pelc A., Psychodermatologia: psychologiczne i psychiatryczne aspekty w dermatologii, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/273834/dudek_jaworek_wojas-pelc_et-al_psychodermatologia_2008.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  2. Rybicka W., Dysmorfofobia – co to są cielesne zaburzenia dysmorficzne?, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/375699,dysmorfofobia-co-to-sa-cielesne-zaburzenia-dysmorficzne
  3. Pawlicka M., Wpływ stresu na wygląd skóry, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/08/ke2019.4-7.pdf

Z tej samej gamy