Zaczerwienienie wokół ust u dziecka — przyczyny i leczenie

Zaczerwienienie, krostki czy wysypka wokół ust i brody to często występujący u dzieci problem. Dolegliwość ta może mieć charakter okresowy i nasilać się w sezonie zimowym lub stanowić naturalną reakcję organizmu np. przy ząbkowaniu. Czasami jednak zaczerwienienie wokół ust u dziecka może mieć inne przyczyny, np. oznaczać alergię lub chorobę dermatologiczną, która wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia. Oto najczęstsze przyczyny zapalenia skóry w okolicach ust u dzieci oraz metody radzenia sobie z dermatozą w tym obszarze.

Zaczerwienienie wokół ust u dziecka i niemowlęcia — czy to powód do niepokoju?

Każdą zmianę skórną zauważoną u dziecka budzącą obawy rodziców najlepiej skonsultować z lekarzem. Warto jednak zaznaczyć, że zaczerwienienie na twarzy dziecka nie zawsze musi być objawem schorzenia dermatologicznego.

Przede wszystkim skóra niemowląt i małych dzieci jest znacznie cieńsza i delikatniejsza niż u dorosłych, co zwiększa jej podatność na podrażnienia i uszkodzenia. Warstwa rogowa naskórka u dziecka, która pełni funkcję ochronną, jest jeszcze słabo rozwinięta i nie ma odpowiednio wykształconej odporności na działanie różnorodnych czynników zewnętrznych np. substancji drażniących, zmian temperatur czy tarcia. Ponadto układ immunologiczny dzieci wciąż się rozwija, co sprawia, że ich skóra może silniej reagować na alergeny i patogeny. Gruczoły łojowe u dzieci nie są jeszcze w pełni aktywne, w związku z czym produkują mniejszą ilość sebum. To z kolei sprawia, że ich skóra jest mniej natłuszczona i bardziej podatna na wysuszenie.

Zapalenie skóry u dziecka w okolicy ust — możliwe przyczyny

Okres wyrzynania się pierwszych zębów mlecznych zazwyczaj zaczyna się około 6. miesiąca życia, choć może wystąpić trochę wcześniej lub nawet kilka miesięcy później. Oprócz typowego dla przebiegu ząbkowania obrzęku i zaczerwienienia dziąseł, u niektórych dzieci może wystąpić wysypka i zapalenie okołoustne. Wynika to z tego, że ząbkowanie pobudza gruczoły ślinowe do zwiększonej produkcji śliny, zawierającej enzymy, które podrażniają skórę. Inne potencjalne przyczyny zaczerwienienia wokół ust u dziecka, to:

atopowe zapalenie skóry,
alergie pokarmowe,
uczulenie na składniki kosmetyków do pielęgnacji,
trądzik dziecięcy,
łojotokowe zapalenie skóry,
łuszczycowe zapalenie skóry,
nadmierne oblizywanie ust,
długotrwałe ssanie kciuka lub karmienie butelką,
zbyt częste pocieranie ust rękoma,
przykładanie różnych przedmiotów do ust, zwłaszcza brudnych,
zakażenie bakteryjne lub grzybicze,
brak prawidłowej higieny jamy ustnej i okolic ust,
niedobór witamin z grupy B lub żelaza,
miejscowe stosowanie leków z grupy steroidów, np. glikokortykosteroidów w leczeniu alergii.

Istnieje wiele możliwych przyczyn okołoustnego zapalenia skóry u dzieci, dlatego jeśli stan zapalny skóry pojawił się nagle i utrzymuje się przez dłuższy czas, należy skonsultować ten problem z dermatologiem dziecięcym.

Leczenie zapalenia okołoustnego u dzieci — jak zwalczyć objawy zapalenia?

Sposób leczenia uzależniony jest od przyczyny wysypki u dziecka. W przypadku ząbkowania należy uzbroić się w cierpliwość i przeczekać ten trudny okres, pamiętając jednocześnie o odpowiedniej higienie dziecka. W przypadku infekcji bakteryjnych zwykle konieczne okazuje się zastosowanie antybiotykoterapii, zaś przy infekcjach grzybiczych — preparatów przeciwgrzybiczych. Leczenie stanu zapalnego skóry zlokalizowanego w okolicy ust, który wynika z atopowego zapalenia skóry lub innych przewlekłych schorzeń, wymaga przede wszystkim długotrwałej pielęgnacji, obejmującej regularne stosowanie indywidualnie dobranych preparatów odpowiednich dla wrażliwej i suchej skóry u dziecka.

W leczeniu okołoustnego zapalenia skóry, które występuje przy reakcjach alergicznych, kluczowe jest zidentyfikowanie i eliminacja alergenu z otoczenia dziecka. Jeśli alergenem są orzechy, należy unikać podawania dziecku pożywienia, które je zawiera. W przypadku uczulenia na konkretną pastę do zębów lub stosowany kosmetyk, należy zmienić te preparaty na inne, najlepiej dostosowane do potrzeb skóry wrażliwej. W razie podejrzenia alergii warto przeprowadzić skórne testy alergiczne.

Pielęgnacja skóry dziecka — jak prawidłowo dbać o skórę z wysypką?

Delikatna, cienka i wrażliwa skóra dziecka w każdym przypadku wymaga szczególnej troski i ochrony przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych. Jednak w przypadku dzieci, u których występują na ciele czerwone plamy, krostki i podrażnienia, należy dbać o higienę i pielęgnować naskórek tak, aby nie pogorszyć jego stanu i wspomóc jego właściwą regenerację.

Twarz dziecka najlepiej oczyszczać łagodnym środkiem myjącym, a następnie delikatnie osuszać (bez pocierania) i dokładnie nawilżać przy pomocy hipoalergicznego emolientu. Przy codziennej pielęgnacji skóry dziecka ze skłonnością do wysypek i zaczerwienień sprawdzi się gama produktów XERACALM A.D od Avène, które przynoszą ulgę bardzo suchej, swędzącej i podrażnionej skórze. Produkty te poprawiają stan zmian wypryskowych i wspierają naturalny mikrobiom skóry. W przypadku nasilonych zmian w okolicy ust, które mają charakter nawracający, warto sięgnąć po produkty z gamy Cicalfate+, np. krem, który zapewnia efekt opatrunku na podrażnionej skórze i specjalistyczny spray do osuszania i łagodzenia zmian zlokalizowanych w wilgotnych obszarach skóry.

Podsumowanie

Zaczerwienienie wokół ust u dziecka to bardzo częsty problem, którego nie należy bagatelizować. Istnieje wiele możliwych przyczyn przypadłości, dlatego objaw ten należy skonsultować z lekarzem. Poza odpowiednim leczeniem zdiagnozowanej dermatozy warto pamiętać o właściwej pielęgnacji podrażnionych okolic twarzy: delikatnym oczyszczaniu, dokładnym osuszaniu i łagodzeniu podrażnień przy pomocy hipoalergicznych kosmetyków.

Źródła:

M. Pastuszczak i inni, Okołoustne zapalenie skóry u dziecka, Dermatologia po Dyplomie, 2015,
Kaszuba A., Kuchciak-Brancewicz M., Dermatologia dziecięca w pytaniach i odpowiedziach, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2019,
Kaszuba A., Burkhart C., Morrell D., Praktyczna dermatologia dziecięca, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2014.