Kapitał słoneczny
Termin „kapitał słoneczny” odnosi się do ilości promieniowania UV, które skóra może tolerować, zanim ulegnie uszkodzeniu. Zdolność ta jest uwarunkowana genetycznie w chwili narodzin i zależy od fototypu każdego człowieka. Nasz kapitał słoneczny jest ograniczony: w wieku 20 lat jego wykorzystanie wynosi już 50%. Termin „kapitał słoneczny” odnosi się również pośrednio do arsenału środków obronnych, jakimi dysponuje skóra, aby walczyć ze szkodliwymi skutkami działania słońca, takimi jak oparzenia słoneczne oraz starzenie się skóry. Kapitał ten otrzymujemy w dniu narodzin, jest nieodnawialny i zależy od fototypu każdego człowieka. Każdy rodzaj skóry ma swoje własne cechy i inaczej reaguje na słońce.
Chociaż istnieje wiele różnych czynników (chemicznych, fizycznych, medycznych, żywieniowych, wirusowych), intensywne i powtarzające się wystawianie niektórych partii ciała na działanie promieni słonecznych wydaje się odgrywać aktywną rolę w powstawaniu czerniaka. Dlatego tak ważna jest ochrona przed słońcem poprzez przestrzeganie zasad ekspozycji i wybór odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej Dotyczy to zwłaszcza dla osób z grup reprezentujących fototypy I i II, które są szczególnie narażone na zachorowanie na czerniaka: sama profilaktyka nie wystarczy, aby opóźnić pojawienie się tej jednej z najgroźniejszych postaci nowotworu skóry. Skutki narażenia na promieniowanie ultrafioletowe sumują się lub kumulują w czasie. Już w młodości pracujemy na stan naszej skóry w przyszłości, a jej uszkodzenia, choć początkowo niewidoczne, kumulują się przez całe życie. Ogólnie przyjmuje się, że do zachorowania na nowotwór skóry wystarczy 10 -15 lat nadmiernej ekspozycji na słońce. Zadbaj więc o swój kapitał słoneczny!
Zachorowalność na czerniaka jest wprost proporcjonalna do liczby oparzeń słonecznych doznanych w dzieciństwie, czyli w okresie, w którym skóra jest najbardziej podatna na promieniowanie.
Sytuację, w której nasza skóra staje się bardziej podatna na uszkodzenia słoneczne można porównać do pojawienia się punktów karnych na koncie kierowcy. Jeśli chcesz nadal bezpiecznie korzystać ze słońca, musisz zachować czujność. W rzeczywistości, powinniśmy unikać nadmiernej ekspozycji na słońce już od najmłodszych lat. Ale nigdy nie jest za późno, aby to naprawić. Aby skutecznie zapobiegać zagrożeniom związanym ze słońcem należy regularnie stosować fotoprotekcję oraz zachowywać czujność podczas ekspozycji na słońce, pamiętając o przestrzeganiu kilku podstawowych zasad: nie przebywaj na słońcu zbyt długo w godzinach największego nasłonecznienia, noś odzież, kapelusze i okulary przeciwsłoneczne z ochroną UVA oraz stosuj wysoką ochronę SPF.
Niestety, nie ma cudownej metody na zwiększenie odporności na uszkodzenia słoneczne i zdolności skóry do opalania. Odporność na uszkodzenia spowodowane działaniem promieni słonecznych zależy od rodzaju skóry, nawyków związanych z ekspozycją na słońce oraz stopnia narażenia skóry na działanie promieni UV. Aby jednak móc dłużej cieszyć się słońcem, już od najmłodszych lat możesz wyrobić sobie dobre nawyki: łączenie odzieży i ochrony przeciwsłonecznej, unikanie przebywania na słońcu w najgorętszych porach dnia, odpowiednia pielęgnacja skóry po ekspozycji na słońce oraz jej właściwe przygotowywanie przed wyjściem na słońce, zwłaszcza poprzez złuszczanie naskórka, aby podkreślić opaleniznę.
Oparzenie słoneczne to silny sygnał od Twojej skóry, która daje Ci do zrozumienia, że jej nie chronisz. Pierwsze oznaki starzenia się skóry, zmarszczki i linie mimiczne, brak blasku i utrata elastyczności to sygnały, że Twoja skóra nie toleruje już promieniowania UV, a jej odporność na uszkodzenia słoneczne się wyczerpała. Dzieje się tak dlatego, że objawy te są związane ze spowolnieniem metabolizmu komórek skóry i powtarzającymi się atakami wolnych rodników spowodowanymi ekspozycją na promienie UV. Pojawienie się czerniaka lub jakiejkolwiek innej formy raka skóry jest jeszcze silniejszym sygnałem, że nie należy w ogóle wystawiać skóry na działanie promieni słonecznych oraz że należy bezwzględnie monitorować i chronić swoje znamiona.
