Nowotwory skóry

Na całym świecie obserwuje się wzrost przypadków zachorowań na nowotwory skóry
Co 14 sekund na świecie diagnozuje się nowotwór skóry. Jedną trzecią wszystkich nowotworów diagnozowanych na świecie stanowią nowotwory skóry, a 10% z nich kończy się śmiercią. Istnieją dwa rodzaje nowotworów skóry: rak skóry, będący zmianą miejscowo złośliwą oraz czerniak, który może dawać odległe przerzuty do innych tkanek i narządów i jest uznawany za najbardziej agresywny nowotwór skóry.
Jakie są objawy, sposoby leczenia i diagnostyki poszczególnych rodzajów nowotworów skóry? Jaką rolę w rozwoju czerniaka odgrywa słońce i jak można zapobiec rozwojowi tego nowotworu?

Czym są nowotwory skóry?

Nowotwory skóry to częsta grupa nowotworów występujących u ludzi, których objawem są zmiany w obrębie naskórka. Rozwija się w melanocytach, komórkach odpowiedzialnych za produkcję melaniny, które zaczynają się namnażać w sposób niekontrolowany, co prowadzi do powstania guza. Zmiany w melanocytach zachodzą w znacznej mierze pod wpływem ekspozycji na promieniowanie UVA. Wcześnie wykryty nowotwór skóry jest nowotworem łagodnym. Usunięcie tkanki nowotworowej odbywa się za pomocą miejscowego zabiegu chirurgicznego. W przypadku późnego wykrycia nowotworu, rokowanie jest gorsze, zwłaszcza jeśli komórki nowotworowe migrowały i rozprzestrzeniały się po całym organizmie.

Rola promieniowania słonecznego w powstawaniu raka skóry.

Słońce działa na skórę w sposób kumulatywny. O korzystnym wpływie promieni słonecznych na nasz organizm nie trzeba nikogo przekonywać, ale należy również pamiętać, że słońce ma również drugie, groźne dla naszej skóry oblicze, czego efektem są oparzenia słoneczne, alergie słoneczne, starzenie się skóry itp. Długotrwałe przebywanie na słońcu bez ochrony ma również szkodliwe konsekwencje w postaci uszkodzeń DNA. Uszkodzenia spowodowane przez słońce, które są rozległe i kumulują się w czasie, mogą prowadzić do rozwoju nowotworu skóry. Promienie słoneczne zawierają światło ultrafioletowe (UV). Najbardziej niebezpieczne dla człowieka promienie UVC są blokowane przez warstwę ozonową. Promienie UVB oddziałują na komórki naskórka, podczas gdy UVA mogą dotrzeć do najgłębszych warstw skóry właściwej i w ten sposób spowodować uszkodzenie DNA. Naukowcy odkryli ostatnio nowego groźnego wroga dla naszej skóry: promieniowanie światła widzialnego (w postaci widzialnego światła niebieskiego o wysokiej energii). Ten rodzaj promieniowania jest szkodliwy, ponieważ atakuje wszystkie składniki komórkowe: lipidy, białka i DNA. Szkody powstają w dłuższym okresie czasu, stąd absolutna konieczność, z punktu widzenia zdrowia publicznego, aby chronić się jak najwcześniej i przez całe życie.

Różne postacie nowotworów skóry

Nowotwory skóry występują w różnych postaciach, przy czym wyróżnia się dwa podstawowe typy:

rak (carcinoma), czyli zmiana miejscowo złośliwa, dla której leczenie chirurgiczne jest zwykle wystarczające, z wyjątkiem bardzo rzadkich przypadków wymagających leczenia onkologicznego (90% wszystkich nowotworów skóry),
Czerniak (melanoma), czyli nowotwór złośliwy, w przebiegu którego następuje szybkie namnażanie się komórkę, które wykazują tendencję do odległych przerzutów do innych tkanek i narządów, jeśli zmiana zostanie usunięta zbyt późno: jest to najbardziej niebezpieczny nowotwór skóry.

Rogowacenie słoneczne (AK, actinic keratosis)

Rogowacenie słoneczne (AK) jest zmianą przedrakową, powstałą na podłożu skóry przewlekle uszkadzanej przez promieniowanie słoneczne; rozwija się na odsłoniętych obszarach skóry. AK uznawane jest za stan przedrakowy, prowadzący do rozwoju nowotworów skóry, takich jak rak kolczystokomórkowy.

Kogo to dotyczy?

Rogowacenie słoneczne najczęściej występuje u osób szczególnie narażonych na działanie promieni słonecznych, takich jak żeglarze oraz osoby mieszkające na wsi i w górach. W Europie problem ten dotyczy 15% mężczyzn i 6% kobiet.

Jak powstaje?

Rogowacenie słoneczne rzadko występuje jako pojedyncza zmiana, z reguły rozprzestrzenia się na skórze tworząc wiele ognisk. Na początku są one zbyt małe, aby je dostrzec gołym okiem, co oznacza, że na skórze występuje o wiele więcej zmian niewidocznych niż widocznych. W dalszej kolejności przekształcają się one w dobrze zdefiniowane szorstkie i łuszczące się plamy, przybierające kolor od czerwonego do brązowego. (Źródło: European Skin Cancer Foundation, European Dermatology Forum)

Leczenie

Chirurgiczne usunięcie, zastosowanie suchego lodu lub ciekłego azotu lub leków miejscowych.

av_solaires_cancer_keratose-actinique_16x9

Rak kolczystokomórkowy

Rak kolczystokomórkowy (SCC) jest drugim co do częstości występowania nowotworem skóry. Jest to bardzo agresywny nowotwór. W większości przypadków, rak kolczystokomórkowy jest spowodowany przewlekłą ekspozycją na światło słoneczne. SCC rozwija się na skutek niekontrolowanego rozrostu nieprawidłowych keratynocytów. 40-60% przypadków raka kolczystokomórkowego powstaje z nieleczonego rogowacenia słonecznego.

Kto jest narażony na SCC?

Osoby powyżej 60 roku życia oraz osoby wykonujące zawody związane ze szczególnym narażeniem na działanie czynników zewnętrznych (rolnicy, marynarze, pracownicy budowlani itp.). Każdego roku u ok. 1 na 1800 osób diagnozuje się SCC.

Jak powstaje?

Ten typ nowotworu charakteryzuje się obecnością nieustępujących zmian w postaci owrzodzenia o nieregularnych brzegach. Może też przybrać postać zaokrąglonej, otwartej rany o uniesionych brzegach. Około 2-10% raków kolczystokomórkowych daje przerzuty do układu limfatycznego, stanowiąc poważne zagrożenie dla życia chorego.

Leczenie

Leczenie chirurgiczne, chemioterapia stosowana przez skórę oraz leczenie doustne lub onkologiczne, w przypadku przerzutów.

av_solaires_cancer-peau_carcinome-epidermoide_16x9

Rak podstawnokomórkowy

Rak podstawnokomórkowy (BCC) jest najczęstszym, ale najmniej agresywnym rodzajem nowotworu skóry (i wśród wszystkich nowotworów narządowych). Rak podstawnokomórkowy, zwykle spowodowany połączeniem skumulowanej i intensywnej ekspozycji na promieniowanie UV oraz sporadycznej ekspozycji, wywodzi się z komórek warstwy podstawnej naskórka.

Kto jest narażony na BCC?

Każdego roku u ok. 1 na 1500 osób diagnozuje się BCC. Choroba rozwija się głównie u osób po 50 roku życia i występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Jak powstaje?

Wyróżnia się wiele postaci morfologicznych tego nowotworu, w tym guzki, zmiany płaskie, owrzodzenia lub nieprawidłowe grudki skórne o czerwonym lub różowawym zabarwieniu. Występuje przede wszystkim na odkrytych częściach ciała takich jak twarz, szyja, dłonie itp. Nieleczony może powodować poważne defekty, ale zazwyczaj nie rozprzestrzenia się na inne narządy i tylko w rzadkich przypadkach stanowi zagrożenie dla życia. (Źródło: European Skin Cancer Foundation, European Dermatology Forum)

Leczenie

W przypadku powierzchownych guzków preferowaną metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny, ale lekarz może również zastosować leczenie miejscowe.

Czerniak

Czerniak jest najbardziej niebezpiecznym rodzajem nowotworu skóry. Stanowi on 5% wszystkich nowotworów skóry i 1% nowotworów złośliwych.

Czerniak rozwija się w wyniku intensywnej ekspozycji na słońce (oparzenia słoneczne), a nie w wyniku długotrwałej kumulacji ekspozycji na promieniowanie UV. Predyspozycja genetyczna jest również ważnym czynnikiem w patogenezie czerniaka skóry. Guz może rozwinąć się w obrębie istniejącego znamienia lub pojawić się na istniejącym wcześniej znamieniu lub w przypadku pojawienia się nowej zmiany. Rozwija się w melanocytach, komórkach produkujących melaninę. Czerniak stosunkowo wcześnie daje przerzuty do innych narządów.

ODPOWIADAMY NA TWOJE PYTANIA

Na czym polega diagnostyka czerniaka?

Czerniak często pojawia się na skórze jako brązowa lub wielobarwna, asymetryczna plama o nieregularnych brzegach lub guzek, który z czasem zwiększa swoje rozmiary i jest szorstki w dotyku. Na początku może to być płaska plamka, która następnie staje się bardziej widoczna. W rzadkich przypadkach występuje w postaci bezbarwnikowej. Jego podobieństwo do znamienia może czasami utrudniać diagnozę. W razie wątpliwości należy skonsultować się z dermatologiem w celu wykonania biopsji. (Źródło: Europejska Fundacja na rzecz Walki z Rakiem Skóry).

Miejsce występowania raka skóry różni się w zależności od postaci czerniaka, płci chorego i jego fototypu. Ogólnie rzecz biorąc, czerniak złośliwy rozwija się na kończynach dolnych, tułowiu, głowie i rzadziej na kończynach górnych u osób o białym kolorze skóry, natomiast zmiany na podeszwach stóp i błonach śluzowych występują częściej u osób o ciemnym kolorze skóry.

Chociaż istnieje wiele różnych czynników (chemicznych, fizycznych, medycznych, żywieniowych, wirusowych), intensywne i powtarzające się wystawianie niektórych partii ciała na działanie promieni słonecznych wydaje się odgrywać aktywną rolę w powstawaniu czerniaka. Dlatego tak ważna jest ochrona przed słońcem poprzez przestrzeganie zasad ekspozycji i wybór odpowiedniej ochrony, zwłaszcza dla osób z grup reprezentujących fototypy 1 i 2, które są szczególnie narażone na zachorowanie na czerniaka: sama profilaktyka nie wystarczy, aby opóźnić pojawienie się zmian nowotworowych.

Wczesne rozpoznanie zwiększa szanse na wyleczenie. Późniejsza diagnoza wiąże się z koniecznością wdrożenia bardziej rozległego leczenia, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się komórek nowotworowych w organizmie. Sama profilaktyka nie jest w stanie zapobiec rozwojowi tego typu nowotworu.
Leczenie czerniaka różni się w zależności od stadium jego rozwoju: Czerniaki w stadium I i II są leczone chirurgicznie. Czerniaki w stadium III są leczone operacyjnie, a w niektórych przypadkach również z zastosowaniem inhibitorów Braf/Mek lub immunoterapii. Czerniaki w stadium IV są leczone operacyjnie z równoczesnym zastosowaniem inhibitorów Braf/Mek lub immunoterapii.

Aby nie dopuścić do rozwoju czerniaka, należy nauczyć się uważnie obserwować swoje znamiona. Plamy pigmentowe (i znamiona) są uważane za podejrzane, gdy wykazują asymetryczne zmiany w strukturze, konturze i barwie. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, skonsultuj się z dermatologiem.

Zaangażowanie Eau Thermale Avène w profilaktykę nowotworową

Eau Thermale Avène jest zaangażowana we współpracę z European Skin Cancer Foundation w celu podnoszenia świadomości, edukacji i zapobiegania nowotworom skóry. Od 30 lat, dzięki ogromnemu doświadczeniu i wiedzy w dziedzinie fotoprotekcji, Eau Thermale Avène pracuje nad stworzeniem wysokiej jakości, wydajnych produktów do pielęgnacji przeciwsłonecznej, które gwarantują optymalną ochronę.

NASZE ZAANGAŻOWANIE W PROFILAKTYKĘ NOWOTWOROWĄ